नमस्कार विद्यार्थी मित्रांनो , आपल्या शालेय जिवनातील अविभाज्य घटक म्हणजे निबंधलेखन अनेकदा शिक्षक आपल्याला नवनविन विषयांवर निबंध लिहायला सांगतात. अशा नवनविन विषयांवर कल्पनांचे अन्वेषण व्हावे व विद्यार्थ्यांची मदत व्हावी या हेतूने हा ब्लॉग सुरु केला आहे. तरी आपण याचा विनाशुल्क आनंद घेऊ शकता. “माझा आवडता खेळ” हा निबंध आम्ही इयत्ता १ली, २री, ३री, ४थी, ५वी, ६वी, ७वी, ८वी, ९वी, १०वी, ११वी आणि १२वीच्या विद्यार्थ्यांसाठी ३००, ४०० व ५०० शब्दांमध्ये पुरवले आहे.

निबंधलेखतातील महत्वाचे मुद्दे :

१) हस्ताक्षर सुंदर असावे.

२)निबंधाचे तिन विभाग असावे सुरुवात, मध्य, शेवट.

३) निबंधाच्या सुरुवातीला म्हणी, घोषवाक्य, कविता इत्यादींचा वापर करावा.

४) जास्त शब्दांपेक्षा जास्त माहितीवर भर दयावा.

---

निबंध क्र १

माझा आवडता खेळ कबड्डी

“निरोगी शरीरात निरोगी मन राहते”.             

शरीर निरोगी ठेवण्यासाठी व्यायाम आणि खेळ आवश्यक आहेत. खेळ शरीर मजबूत आणि निरोगी ठेवतो.       

आज अनेक प्रकारचे खेळ प्रचलित आहेत: हॉकी, क्रिकेट, फुटबॉल, व्हॉलीबॉल, बास्केटबॉल, बॅडमिंटन, टेनिस इ. सर्व खेळांपैकी कबड्डी हा माझा आवडता खेळ आहे. भारतासारख्या देशात कबड्डी हा सर्वात स्वस्त आणि सोपा खेळ आहे.             

इतर खेळांना विस्तृत जागा आणि विशिष्ठ साहित्य आवश्यक असते. पण कबड्डीच्या खेळात असे कोणतेही बंधन नाही. अगदी छोट्या ठिकाणी सुद्धा सोयीस्कर रित्या खेळता येते. हे खेळण्यासाठी कोणत्याही प्रकारच्या साहित्याची आवश्यकता नाही व हा एक भारतीय खेळ आहे.             

कबड्डी खेळण्यासाठी, मैदानाच्या मध्यभागी एक रेषा काढली जाते, ज्याच्या दोन्ही बाजूस समान खेळाडू उभे असतात. एका बाजूने खेळाडू आपला श्वास रोखून दुसऱ्या बाजूला ‘कबड्डी-कबड्डी’ म्हणत जातो. जर त्याने श्वास न मोडता दुसऱ्या बाजूच्या खेळाडूला स्पर्श केला, व रेषा ओलांडली किंवा कोर्टला स्पर्श केला, तर त्याच्या संघाला एक गुण मिळतो आणि ज्या खेळाडूला स्पर्श केला जातो तो बाहेर मानला जातो.              

महाराष्ट्रात हुतूत, केरळमध्ये वंडीवडी, चेन्नईत चेडूयुडू, पंजाब राज्यात झाबर गंगा, बंगालमध्ये हुडूडू, सौची पक्की, उत्तर भारतात कोनवरा, साबरगण्णा, अश्या वेगवेगळया नावांनी आणि थोडयाफार फरकाने हा खेळ खूप जुन्या काळापासून खेळला जात आहे.             

जर तो खेळाडू दुसऱ्या बाजूच्या खेळाडूंनी पकडला गेला किंवा सॉस तोडल्याशिवाय कोर्टाला स्पर्श केला नाही तर त्याला बाहेर मानले जाते. दोन्ही बाजूंनी बाहेर असलेल्या खेळाडूंना मैदानाबाहेर बसवले जाते. जो खेळाडू बाहेर असेल तोच मैदानात परतू शकतो जर त्याच्या संघातील खेळाडूने दुसऱ्या संघातील खेळाडूला बाद केले असेल.

जर एखाद्या खेळाडूने सॉस न तोडता एकापेक्षा जास्त खेळाडूंना स्पर्श केला, क्रॉस त्याच्या बाजूने ओलांडला किंवा क्रॉसला स्पर्श केला, तर ज्या खेळाडूंना स्पर्श केला आहे त्यांना बाहेर मानले जाते. ठराविक वेळेनंतर, गुणांच्या आधारावर विजयी संघाची घोषणा केली जाते.             

कबड्डीचा खेळ अतिशय मनोरंजक आणि निरोगी आहे. खेळाडूंना ते अत्यंत चपळता, चपळता आणि काळजीने खेळावे लागते. कबड्डीच्या खेळामुळे सहकार आणि बंधुता वाढते. 

---

हे पण वाचा :

माझा आवडता शिक्षक मराठी निबंध.

---

निबंध क्र २

माझा आवडता खेळ हॉकी

मला हॉकी हा खेळ आवडतो आणि तो माझ्या काही वर्गमित्रांसोबत मी नियमितपणे खेळतो. हॉकी हा आपला राष्ट्रीय खेळ आहे. हाॅकी स्टिक हातात धरणे, काठीच्या साहाय्याने चेंडू ताब्यात ठेवणे आणि विरोधी संघातील खेळाडूंना ड्रिबल करणे, त्यांच्या गोलपोस्टवर पोहचणे आणि गोल करणे हा माझ्यासाठी एक अतिशय रोमांचक अनुभव आहे.             

काही लोकांचा असा समज आहे की क्रिकेटप्रमाणे हॉकीचा खेळही परदेशी आहे, जो आपण स्वीकारला आहे पण तसे नाही. या खेळाचा उगम भारतातच झाला. सुरुवातीला ते सरळ काठीने तयार केलेल्या लाकडी बॉलसह खेळले गेले. पुढे, काठीच्या शेवटी हुक सारखा आकार देण्यात आला आणि सध्याची हॉकी स्टिक प्रचलित झाली.           

अकरा खेळाडूंच्या दोन संघांमध्ये हॉकी खेळली जाते. एकूण सत्तर मिनिटे दोन्ही संघ गोल करण्यासाठी एकमेकांशी लढतात. हा खेळ अतिशय मजबूत, वेगवान आणि कठीण आहे, त्यामुळे सलग सत्तर मिनिटांऐवजी पस्तीस मिनिटांच्या दोन पाळ्यांमध्ये खेळला जातो. दरम्यान दहा मिनिटांचा विश्रांतीचा कालावधी देखील आहे.           

हॉकीचे मैदान दोन भागात विभागले गेले आहे. दोन्ही बाजूला टोकाला गोल खांब आहेत. हे क्षेत्र 91.40 मीटर × 55 मीटर (100 × 60 यार्ड) च्या आयताकृती क्षेत्राचे आहे. दोन्ही टोकांवर गोल पोस्ट आहेत ज्यांची उंची 2.14 मीटर (7 फूट) आणि रुंदी 3.66 मीटर (12 फूट) आहे, जे खेळाडूसाठी लक्ष्य आहे. यासह, 23.90 मीटर (25 यार्ड) च्या दोन्ही टोकांवर रेषा आहेत आणि मैदानाच्या मध्यभागी समान लांबीची एक ओळ असते. मिडलाईनच्या एका बाजूला एक टीम असते आणि दुसरी टीम दुसऱ्या बाजूला असते. हॉकीच्या खेळात दोन पंच असतात आणि दोघेही मैदानाच्या एका भागातून सामना आयोजित करतात.             

या खेळाच्या अनेक गुणांमुळे माझे हॉकीवरील प्रेम सतत वाढत आहे. एक म्हणजे धावणे, शरीर लवचिक होणे, शारीरिक संतुलन राखणे, सांघिक कार्य, इत्यादी एक चांगला व्यायाम आहे दुसरे म्हणजे सांघिक भावना, परस्पर सहकार्य, एकता, संघटना, शिस्त आणि सहिष्णुता इत्यादी गुण स्वाभाविकपणे विकसित होतात.             

पण जेव्हा मी भारतीय हॉकीचा इतिहास वाचला तेव्हा हॉकीकडे आकर्षित झालो. काही दशकांपूर्वीपर्यंत भारतीय हॉकी जगात प्रचलित आणि वर्चस्व होती. तेव्हा भारतीय खेळाडू ध्यानचंद यांना हॉकीचे जादूगार म्हटले जायचे, त्यांच्या हॉकी स्टिक ला चेंडू एखाद्या लवचुंबकासारखा खेटून राहायचा. त्यांच्या नेतृत्वाखाली भारताने ऑलिम्पिकमध्ये हॉकीचे सुवर्णपदक जिंकले. हे स्वातंत्र्यापूर्वी होते, पण स्वातंत्र्यानंतर देशाचे विभाजन झाले आणि संघाचीही विभागणी झाली पण वर्चस्व कायम राहिले. जगातील प्रत्येक संघ भारत आणि पाकिस्तानच्या संघांपुढे झुकत राहिला.             

आजकाल ऑलिम्पिकमध्ये हॉकी आणि इतर प्रमुख खेळ कृत्रिम गवताच्या पृष्ठभागावर खेळले जातात जसे की एस्ट्रोटर्फ किंवा पॉलीग्रास. चेंडू या पृष्ठभागावर खूप वेगाने सरकतो, त्यामुळे खेळाडूंनाही या पृष्ठभागाशी जुळवून घेण्यासाठी त्यांचा वेग वाढवावा लागतो. खेळाडू पटकन एकमेकांना पास करून विरोधी ध्येयाकडे वाटचाल करतात.             

ऑलिम्पिक २०२० हॉकीमध्ये पुरुष व महिला या दोन्ही संघांनी चांगला खेळ दाखवला, पुरुषांच्या संघानेतर कांस्य पदक मिळवून इतिहास रचला जे कि पुढील पिढीसाठी व माझ्यासाठी नक्कीच एक आदर्ष बनले आहेत

---

हे पण वाचा :

मला आवडलेली सायंकाळ मराठी निबंध

---

निबंध क्र ३

माझा आवडता खेळ क्रिकेट

माझा आवडता खेळ क्रिकेट आहे.तसं पाहायला गेलो तर फक्त एक खेळच आहे पण खेळताना जणू, युद्धाचा आव आहे, त्याला क्रिकेट असे नाव आहे. जी सरता सरत नाही, कधी संपत नाही अशी ज्यात फक्त जिंकण्याची हाव आहे   त्याला क्रिकेट असे नाव आहे.    

ही आहे संधी, दाखवून द्या जगास की कोण चोर अन कोण साव आहे   त्याला क्रिकेट असे नाव आहे.     लक्ष्य आहे जिंकण्याचे, जिंकायचेच खेळ फक्त नाही, आयुष्याचा डाव आहे त्याला क्रिकेट असे नाव आहे!!             

खेळांचे अनेक प्रकार आहेत. खोलीच्या आत खेळल्या जाणाऱ्या खेळांना इनडोअर गेम्स म्हणतात, तर मैदानावर खेळल्या जाणाऱ्या खेळांना मैदानी खेळ म्हणतात. विविध प्रकारचे खेळ हा व्यायामाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. त्यामुळे तुमच्या आवडीनुसार आणि शारीरिक क्षमतेनुसार तुम्ही खेळांची निवड करावी. विविध राष्ट्रांमधील सांस्कृतिक संवाद वाढवण्यासाठी आज खेळ हे एक उत्तम माध्यम बनले आहे.             

माझा आवडता खेळ क्रिकेट आहे ज्याला मराठीमध्ये चेंडू फळी देखील म्हणतात. आधुनिक युगात या खेळाला आंतरराष्ट्रीय महत्त्व प्राप्त झाले आहे. पण जागच्या पाठीवर हा खेळ भारतात आकर्षणाचे केंद्र राहिला आहे. लोकांना या खेळाबद्दल प्रचंड प्रेम आहे. मुले असोत, म्हातारे असोत, तरुण असोत, सगळेच त्याबद्दल वेडे आहेत.           

क्रिकेटचा जन्म इंग्लंडमध्ये झाला. हा खेळ इंग्लंडमधूनच रुलियात पोहोचला, नंतर तो इतर देशांमध्येही पसरला. हा खेळ सर्वप्रथम गिलफोर्ड नावाच्या शाळेत 1850 एडी मध्ये नियमांनुसार खेळला गेला. क्रिकेटचा पहिला कसोटी सामना 1877 मध्ये ऑस्ट्रेलियाच्या मेलबर्न शहरात खेळला गेला. भारताने पहिला कसोटी सामना इंग्लंडविरुद्ध 1932 मध्ये खेळला. कसोटी सामना पाच दिवसांचा असतो जो दोन डावांमध्ये खेळला जातो. कसोटी

सामन्यांव्यतिरिक्त हा खेळ चार दिवसीय, तीन दिवसीय, एकदिवसीय देखील आहे. आजकाल एकदिवसीय क्रिकेट सामना आणि ट्वेंटी -20 सामना अधिक लोकप्रिय झाला आहे. एक ट्वेन्टी -20 सामना तीन-चार तासांत संपतो.

क्रिकेटचा खेळ मोठ्या ओव्हल मैदानावर खेळला जातो. मैदानाच्या मध्यभागी खेळपट्टी किंवा विकेट-प्लेस हे या खेळाचे केंद्रबिंदू आहे. खेळपट्टीच्या दोन्ही बाजूंना तीन खांब समान अंतरावर ठेवलेले असतात, ज्याला ‘विकेट’ असे म्हणतात. या खेळात दोन संघ आहेत. प्रत्येक संघात 11-11 खेळाडू असतात. खेळाच्या सुरुवातीला एका संघाचे खेळाडू फलंदाजी करतात आणि दुसऱ्या संघाचे खेळाडू गोलंदाजी आणि पुढील संघाला कमीत कमी धावांमध्ये रोखण्याचा प्रयत्न करतात, त्यानंतर पहिल्या संघाने केलेल्या धावांपेक्षा एक धाव जास्त केली तर दुसरा संघ जिंकतो. खेळाच्या न्यायाधीशाला पंच म्हणतात जो खेळ दरम्यान विकेटच्या मागे उभा असतो.             

सुरुवातीला क्रिकेटला राजे-महाराजांचा किंवा श्रीमंतांचा खेळ म्हटले जात असे. तो हा खेळ त्याच्या करमणुकीसाठी खेळायचा. स्वातंत्र्यानंतर हॉकीला राष्ट्रीय खेळाचा दर्जा देण्यात आला, पण ८०च्या दशकानंतर क्रिकेटही जास्त लोकप्रिय झाले. या खेळाला जास्त वेळ आणि पैसा लागतो, तरीही आज शहरांपासून खेड्यापर्यंत प्रसिद्धी मिळाली आहे. त्याची लोकप्रियता या गोष्टीवरून सिद्ध होते की हा खेळ जिथे होतो तिथे गर्दी मैदानाच्या दिशेने जमते.             

क्रिकेटचा खेळ लोकप्रिय असला तरी या खेळात काही त्रुटीही आहेत. क्रिकेट सामन्यांच्या दरम्यान सर्व काम ठप्प होते. लोक काम करणे थांबवतात आणि धावा आणि विकेट्सवर चर्चा करू लागतात. काहींनी त्यांचे कान रेडिओला चिकटवले आणि काहींनी दूरदर्शनवर डोळे ठेवले. याचा राष्ट्रीय उत्पादनावर परिणाम होतो.             

क्रिकेटचा ताप थांबण्याचे नाव घेत नाही आहे. हा खेळ भारताच्या अस्मितेशी जोडला गेला आहे. लोक मानसिकदृष्ट्या क्रिकेटबद्दलच्या ‘वेध’ची मर्यादा ओलांडत आहेत. क्रिकेट हा लोकांचा धर्म बनला आहे.

क्रिकेटमधील पराभवाने लोक निराश होतात. क्रिकेटमधील विजयाने आनंदी झाल्यानंतर लोक रस्त्यावर नाचू लागतात. या खेळात संपत्ती, प्रसिद्धी आणि आनंदाचा संगम आहे. हा माझाच नाही तर माझ्यासारखाच हा करोडो भारतीयांचा सर्वात आवडता खेळ आहे.

---

हे पण वाचा :

माझा आवडता पक्षी पोपट मराठी निबंध

---

तुम्हाला हा निबंध कसा वाटला ते कमेंट करून नक्की कळवा. धन्यवाद..!